Yurt İçinde Sayısal Takoğraf Uygulaması 01.01.2014 te başlıyor
SAYISAL TAKOĞRAF
Yurtiçi Karayolu Yolcu Taşımacılığında (Dİjital) SAYISAL TAKOGRAF zorunluluğu konusunda
son günlerde kamuoyunu yanıltıcı bilgilerin dolaştığı anlaşılmaktadır.
Yazılı basın ve İnternet medyasında Sayısal takoğraf uygulamasına 01.01.2014 Tarihinde başlanacağı tüm araçlar için zorunlu olacağı ve uygulamanın tüm ticari araçlar için zorunluluk olduğu belirtilmektedir.
İşin aslını konunun uzmanına sorduk.
ULUSLAR ARASI TAKOGRAFÇILAR DERNEĞİ Başkanı Sayın Mustafa ÇOBANLI ilgi göstererek cevapladılar.
Tüm bu bilgi kirliliği 12.01.2012 Tarihli ve 28171 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan "ARAÇLARIN MUAYENE VE DAMGALAMA YÖNETMELİĞİ " nin iyi anlaşılamamasından yanlış yorumlanmasından kaynaklanıyor.
ARAÇLARIN MUAYENE VE DAMGALAMA YÖNETMELİĞİ’nin
Geçici- 3 Maddesinde 1996 model ve üzeri araçlarda kullanılan anolog ve elektronik takoğraf cihazlarının aşağıda belirilen yıl içinde ilk araç muayenesinden önce dijital takoğraf ile değiştirilmesi zorunludur denilmektedir.
Buna Göre
Değişimin başlangıç tarihi 01.01.2014 Tarihidir
a) 1996-1998 model araçlar, birinci yıl içinde, (01.01.2014 Tarihinden İtibaren
b) 1999-2001 model araçlar, ikinci yıl içinde,
c) 2002-2004 model araçlar, üçüncü yıl içinde,
ç) 2005-2007 model araçlar, dördüncü yıl içinde,
d) 2008 ve sonrası model araçlar, beşinci yıl içinde.
(2) Yurt içinde taşımacılık yapan ve takograf kullanması zorunlu olan
1996 model ve sonrası araçlarda kullanılan ve birinci fıkrada belirtilen süreç dışında değiştirilmesi gereken analog veya elektronik takograf cihazları, BIRINCI FIKRADA BELIRTILEN SÜRELER DIKKATE ALINMAKSIZIN DIJITAL TAKOGRAF ILE DEĞIŞTIRILIR.
YÜRÜRLÜK
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmeliğin 20 nci maddesi ile geçici 3 üncü maddesi
1/1/2014 tarihinde, diğer maddeleri 15/3/2012 tarihinde yürürlüğe girer.
SORULARIMIZ
· Tüm araçlar için zorunluluk ise Yukarıdaki süreler neden verilmiş?
Yukarıdaki süreler, elektronik ve anolog takografların dijital takograflarla değişiminin bir zamanlama çerçevesinde yapılması amacı hedeflenerek belirlenmiştir. Araçların model yıllarına bağlı bu takvim olmadan başlatılacak bir değişim süreci, talebin aşırı olmasına, buna bağlı olarak montajda yığılmalara ve tabii ki fiyatların aşırı yükselmesine sebep olacaktır.
Sürelerin verilme sebebi budur.
· Tüm araçlar için Dijital takograf zorunluluğu 01.01.2014 tarihinde başlıyor mu?
Evet.Takograf Cihazları Muayene ve Damgalama Yönetmeliği gereği yeni tescil edilecek araçlarda 01.01.2014 tarihi itibarı ile dijital takograf uygulaması başlayacaktır. Aynı tarih itibarı ile 1996-1998 model araçlarda takılı elektronik ve Anolog takograflar, aracın ilk muayenesinden önce dijital takograflarla değiştirilecektir. Uygulama, Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği gereği takograf takmak zorunda olan araçlar için geçerlidir. Yani Mevzuatımız gereği takograf takmak zorunda olmayan araçlar için böyle bir zorunluluk yoktur.
· Muafiyet ve geçiş dönemi yok mu?
Yukarıda bahsedildiği üzere, KTK ve KYTY gereği takograf takmaktan muaf olan ağır vasıtalar (örneğin kamuya ait araçlar ile şehirler arası çalışmayan araçlar) uygulamadan muaftır.
Geçiş dönemi ise yine yukarıda bahsedilen 5 yıla yayılmış takvim çerçevesindedir.
· 2013 yılında bu güne kadar üretilmiş araçlar madem 01.01.2014 itibariyle zorunlu olarak
dijital takoğraf takılması zorunluluğu var Neden imalatta araçlara monte edilmiş olarak
satılmıyor?
Bu durum, tamamen araç üreticisinin inisiyatifine ve otomotiv sektöründeki rekabet koşullarına bırakılmıştır.Ağır vasta üreticilerinden; Mercedes, MAN, Ford, Otokar, BMC, Renault Truck gibi firmalar, ürettikleri araçlara imalat sırasında takograf takmaktadırlar. Araç ithalatçılarından; DAF, SCANIA, VOLVO, IVECO gibi markalar da ithal ettikleri araçları takograflı olarak piyasaya arz etmektedirler. Aslında az sayıda imalatçı ve ithalatçı araçlarını takoğrafsız olarak piyasaya sunmaktadır. Bunları; ISUZU, TEMSA; KARSAN gibi yerli üreticiler olarak sıralayabiliriz.
Yine, Renault, Mercedes, Peugeot, WW gibi markaların midibüs tipi olarak ithal edilen bazı araçları takografsız olarak satılmakta, bu araçları satın alan son kullanıcılar after market piyasalardan istedikleri yasal takografları taktırmaktadırlar.
· Yerli üretim var mı?
Halen AT Tip Onayı alabilmiş bir yerli dijital takograf üreticisi yoktur. Ancak, ASELSAN ve Kocaeli Üniversitesi tasarım ve belgelendirme çalışmalarını sürdürmektedirler.01.01.2014.e yetiştirirler inşallah.
Ayrıca bazı takograf ithalatçılarının teknoloji transferi yöntemi ile yerli dijital takograf yapma çalışmaları devam etmektedir. Devletin, ithalattan hoşlanmadığını, yerli üretimi açıkça teşvik ettiğini hatta zorladığını söylemek mümkündür.Yakın tarihte bu çalışmalara bağlı olarak yerli markaların ortaya çıkması beklenmektedir.
· Bu takoğrafları monte edebilecek yeterli lisanslı servis var mı?
Ülke çapında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanmış 300'e yakın yetkili servis halen faaliyet göstermektedir. Bu servisler, Takograf Cihazları Servis Hizmetleri Hakkında Yönetmelik gereği son iki yılda gerekli yatırımları yaparak iş yerlerini belgelendirmişleridir. Servis Yönetmeliği takograf cihazlarına hizmet verecek kişi ve kuruluşların; iş yeri fiziki koşullarını, serviste bulundurulacak donanım ve yazılımı, bunların periyodik kalibrasyonlarının, serviste çalışacak personelin eğitim durumları ile bu personelin hizmet içi eğitimlerinin sürekliliği konusunda ağır ve kesin hükümler içermektedir.
Dijital takograf uygulamasına geçilmesiyle onaylı servis sayısının 500' ü geçmesi beklenmektedir. Servisler konusunda yapılması gereken yatırım oldukça maliyetli ve zor olmasına rağmen, uygulama başlamadan dahi tüm coğrafi bölgelere yayılmış yeterince yetkili servis mevcuttur. Bu servisler için Lütfen : Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü İnternet Sitesini inceleyiniz.
· TOBB Bu işin neresinde görev ve sorumlulukları nedir?
Dijital takograflarda kullanılması gereken 4 tip akıllı kart bulunmaktadır.
Bu kartlar; Sürücü Kartı, Şirket Kartı, Servis Kartı ve Polis (kontrol) Kartıdır.
Bu kartlar ilgili AB Mevzuatı ve yerli Mevzuatımız gereği teknik kriterleri belirlenmiş yüksek güvenilirlikli ve yüksek teknoloji kartlarıdır.
Ulusal Takograf Otoritesi olan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bu kartların Ülkemiz için tasarlanması ve tip onayı alınması görevini TOBB' a vermiştir. TOBB da bu işi ihale ederek yaptırmış ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan tip onayı alarak kartları hizmete sunmuştur. Ayrıca, yukarıda bahsi geçen yerli dijital takograf tasarım ve belgelendirme çalışmalarını sürdürmekte olan ASELSAN firması, TURKTRUST ve TOBB.UND AŞ ile birlikte hareket etmekte ve yerli bir dijital takograf markası yapılması konusuna üçlü bir grup olarak katılmaktadırlar.
· Bu uygulamaya göre Tüm profosyenel sürücülerin dijital takograf'a uygun kullanım kartı
olması zorunluluk olmasına rağmen Sürücülere bu bilgilendirmenin yapılmadığı
düşüncesindeyim bu konuda görüşleriniz nedir?
Bilgilendirme konusundaki eksiklik görüşünüze katılmamak mümkün değil…
Konuyla ilgili TOBB' un çeşitli girişimleri olsa da yeterli olmadığını düşünüyoruz.
Takograf konusunda artık yüzlerce sayfadan oluşan bir mevzuat alt yapımız var. Ancak, bunun özellikle son kullanıcılara iyi açıklanması konusunda ilgili STK lar ile kamunun birlikte hareket etmesinin yararına inanıyoruz.
· STK Kuruluşu olarak tüm bilgilendirme e postalarınız meslektaşlarınıza yönelik bu konuda
sektörleri ü bilgilendirme konusunda bir çalışmanız varmı?
Derneğimiz bir STK olarak öncelikle onaylı takograf servislerini bilgilendirmek konusunda düzenli olarak üyelerimize elektronik postalar göndermekte, zaman, zaman ilgili kamu kuruluşlarını ve sektörün diğer aktörlerini ziyaret etmektedir. Ancak, taktir edersiniz ki takograf sektörü bir çok oyuncudan müteşekkildir. Bunlar; Ulaştırma Bakanlığı (Ulusal Otorite), Sanayi Bakanlığı (Tip Onay Otoritesi) İçişleri Bakanlığı (Denetim Otoritesi) TOBB
( Kart verme otoritesi) hatta araç kullanma süreleri açısından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı… Kamunun dışında, ilgili STK lar, Takograf üreticileri, takograf ithalatçıları, son kullanıcıları ilgilendiren seyahat şirketleri, taşıma kooperatifleri, lojistik şirketleri ve bunların dernekleri vs…
Bütün bu geniş kesimleri kendi imkanlarımızla bilgilendirmek bizim dernek olarak imkan ve sınırlarımızı zorlayan bir durumdur. Sözünü ettiğiniz bu son derece önemli koordinasyon ve bilgilendirme çalışmaları, ancak kamunun liderliğinde ve sistematik olarak sürdürülecek toplantılarla sağlanabilir. Uygun görürseniz bu konuyu ilgili kamu otoritelerinden birlikte talep edebiliriz. Ayrıca, Derneğimizin ağır vasıtaların kazalara karışma oranlarını ve bu konuda takografın önemini ortaya koyan geniş kapsamlı bir çalışması vardır. Sizinle paylaşabiliriz.
Bu tür birlikteliklerin Ülkemizde yaşanan kazalara bağlı ölüm, yaralanma ve maddi kayıpları önemli ölçüde iyileştireceğinize inanıyoruz.
Mustafa Çobanlı
ULUSLAR ARASI TAKOGRAFÇILAR DERNEĞİ
Yönetim Kurulu Başkanı
