Taksimetre Yönetmeliği yayınlandı

3 Eylül 2013  SALI

Resmî Gazete

Sayı : 28754

YÖNETMELİK

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:

TAKSİMETRE MUAYENE YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, taksimetrelerin muayene işlemleri ile bu muayeneleri yapanlar ve taksimetreleri kullananların görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, taksilerde bulunan taksimetrelerin muayenesi ve muayene hizmeti verecek yerlerin belgelendirilmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/1/1989 tarihli ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ile 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Açılış ücreti: Yetkili kurum/kuruluş tarafından açıklanan, yolculuğun mesafesinden veya süresinden bağımsız olan sabit ücreti (¨),

b) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,

c) Birim mesafe: Yetkili kurum/kuruluş tarafından açıklanan, ücret hesaplamasına esas olan müteakip eşit mesafe aralığını,

ç) Birim zaman: Yetkili kurum/kuruluş tarafından açıklanan, ücret hesaplamasına esas olan müteakip eşit zaman aralığını,

d) Damga: Muayene servisleri tarafından muayene sonucu uygun olduğu anlaşılan taksimetrenin, ayarlarına müdahale edilebilecek tüm noktalarına, muayene işlemleri tamamlandıktan sonra geri dönüşümsüz olarak bir kez kullanılabilen, çıkartıldığında tahrip olan ve üzerinde bu Yönetmelik hükümlerinin gerektirdiği bilgileri taşıyan mühürleme sistemini,

e) Dönüşüm hızı: Bir saat için belirlenen zaman tarifesi değerinin, bir kilometre için belirlenen mesafe tarifesi değerine bölünmesi ile bulunan hız değerini (km/saat),

f) İl Müdürlüğü: Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğünü,

g) Kanun: 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununu,

ğ) Kullanıcı: Taksimetrenin takıldığı taksinin mülkiyetini haiz gerçek veya tüzel kişiyi,

h) Mesafe tarifesi: Yetkili kurum/kuruluş tarafından açıklanan bir (1) kilometre için belirlenen ücreti (¨/km),

ı) Mesafeye göre çalışma: Taksi dönüşüm hızının üzerinde bir hızla seyrederken, katedilen mesafeyi esas alarak ücreti hesaplayan ve gösteren bir hesaplama sistemini,

i) Metrolojik muayene belgesi: Muayene işlemi sonunda düzenlenen, muayene bilgileri ile taksimetre ve takılı olduğu taksiye ait bilgileri içeren, üzerinde kendinden yapışkanlı metrolojik muayene etiketi olan Ek-1’de yer alan elektronik ortamdan çıktısı alınan belgeyi,

j) MİH: Maksimum izin verilebilir hata değerlerini,

k) Muayene: Taksimetrenin bu Yönetmelikte belirtildiği şekilde kontrolü ve damgalanması işlemlerinin tamamını,

l) Muayene servisi: Taksimetrenin muayene işlemlerinin yapıldığı ve bu Yönetmelik hükümlerine göre İl Müdürlüğü tarafından belgelendirilen işyerlerini,

m) Personel yetki belgesi: Muayene servislerinde muayene hizmetlerini veren kişilere bu Yönetmelik hükümlerine göre İl Müdürlüğü tarafından verilen belgeyi,

n) Servis hizmetleri onay belgesi: Taksimetrelerin muayene hizmetlerini vermek üzere İl Müdürlüğü tarafından bu Yönetmelikteki kriterler çerçevesinde uygun görülen muayene servisleri için düzenlenen belgeyi,

o) Servis sahibi: Muayene servisinin mülkiyetini haiz ve bu Yönetmelik kapsamındaki muayene servisinin tüm faaliyetlerinden servis yetkilisi ile birlikte Bakanlığa ve İl Müdürlüğüne karşı müteselsilen sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi,

ö) Servis yetkilisi: Muayene servisinin bu Yönetmelik kapsamındaki tüm faaliyetlerinden servis sahibi ile birlikte Bakanlığa ve İl Müdürlüğüne karşı müteselsilen sorumlu ve imza yetkisine sahip kişiyi,

p) Servisi tanıtıcı kod numarası: Damga üzerinde yer alan, muayene servisinin bulunduğu ilin plaka numarası ile başlayan ve İl Müdürlüğü tarafından belirlenen seri numarasını,

r) Taksi: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en çok sekiz oturma yeri olan, insan taşımak için imal edilmiş, taksimetre kullanan ve yolcu taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu aracı,

s) Taksimetre: Takıldığı taksinin özelliklerine ve ayarlandığı tarife esas alınarak yolcunun ödemesi gereken ücreti taksimetre ücret hesaplama yöntemine göre sürekli olarak hesaplayabilen ve ücret göstergesinde gösterebilen ölçü aletini,

ş) Tamir ve ayar servisi: 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletlerinin Tamir ve Ayarını Yapacak Kişilere Verilecek Yetki Belgesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre İl Müdürlükleri tarafından taksimetre için belgelendirilen işyerlerini,

t) Tarife: Yetkili kurum/kuruluş tarafından belirlenen açılış ücreti, zaman tarifesi, mesafe tarifesi ile birim zaman ve birim mesafeyi ihtiva eden değerleri,

u) Üretici: Taksimetreyi üreten, imal eden, ıslah eden veya taksimetreye adını, ticarî markasını veya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek veya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan ve faaliyetleri ürünün güvenliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek veya tüzel kişiyi,

ü) Zaman tarifesi: Yetkili kurum/kuruluş tarafından bir (1) saat için belirlenen ücreti (¨/saat),

v) Zamana göre çalışma: Taksi, dönüşüm hızının altında bir hızla seyrederken veya beklerken, yolculuk zamanını esas alarak ücreti hesaplayan ve gösteren hesaplama sistemini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Taksimetre Ücret Hesaplama Yöntemi

Taksimetre ücret hesaplama yöntemi

MADDE 5 – (1) Taksimetre; taksi, dönüşüm hızının altında bir hızda seyrederken veya beklerken sadece zaman tarifesinin, dönüşüm hızının üzerinde bir hızda seyrederken sadece mesafe tarifesinin uygulanmasına dayanan ücret hesaplama yöntemini kullanır. Bu hesaplama yönteminde kullanılmak üzere ilgili kurum/kuruluşlar, tarifede belirtilen beş temel değeri açıklamak zorundadır.

(2) Taksimetre, açıklanan açılış ücretine ilaveten mesafe ve zaman aralıkları kendi içlerinde eşit artışlar kaydedecek şekilde ücreti hesaplar ve ücret göstergesinde gösterir.

(3) Taksimetre, ücret hesaplamasının devrede olmadığı konumdan, ücret hesaplamasının devrede olduğu kiralık konuma getirildiğinde açılış ücretini ücret göstergesinde gösterir ve taksi; dönüşüm hızının altında seyrederken belirlenen birim zamana, dönüşüm hızının üzerinde bir hızda seyrederken belirlenen birim mesafeye gelinceye kadar ücret göstergesinde değişiklik olmamalıdır.

(4) Taksimetre; taksi, dönüşüm hızının üzerinde bir hızda seyrederken, ilk birim mesafe geçildikten sonra ve her birim mesafe aşıldığında, katedilen mesafenin karşılığında ödenecek ücreti gösterecek şekilde olmak zorundadır.

(5) Taksimetre; taksi, dönüşüm hızının altında bir hızda seyrederken veya beklerken, ilk birim zaman geçildikten sonra ve her birim zaman aşıldığında, geçen sürenin karşılığında ödenecek ücreti gösterecek şekilde olmak zorundadır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Muayene, Damga, Kontrol ve Denetim

Muayene

MADDE 6 – (1) Taksimetreler, Kanunda belirtilen aşağıdaki muayenelere tabi tutulur:

a) İlk muayene,

b) Periyodik muayene,

c) Ani muayene,

ç) Şikâyet muayenesi,

d) Stok muayenesi.

Muayene için temel gerekler ve sorumluluklar

MADDE 7 – (1) Taksimetrelerin; ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak tip onayı alınmış, ilk muayene işlemleri, muayene işaretleri ve damgalama işlemleri yapılmış olarak piyasaya arz edilmesi gerekir. Aksi durumda olan taksimetrelerin yetkililerce muayeneleri yapılmaz.

(2) Taksimetrelerin piyasaya arzından sonraki muayene işlemlerinin yaptırılmasından kullanıcı sorumludur.

(3) Taksimetrelerin muayenelerinde, 5 inci maddede belirtilen ücret hesaplama yöntemi dikkate alınır.

(4) Taksimetrelerin, muayeneleri sonucunda ayarının bozuk olduğu tespit edilenlerin tamir ve/veya ayarları ile tarife yüklemesi tamir ve ayar servislerinde yaptırıldıktan sonra muayene işlemleri muayene servisleri tarafından yapılır.

(5) Tamiri yapılan taksimetrelerin, tip onayına esas teşkil eden parçalarının dışında kullanılan farklı ekipmanların metrolojik özellikleri etkileyebilecek nitelikte olması durumunda, bu taksimetreler için Bakanlıktan veya onaylanmış kuruluştan yeniden tip onay belgesi alınması ve ilk muayenesinin yeniden yaptırılması gerekir.

(6) Muayene servisleri tarafından muayenesi yapılarak uygun bulunan taksimetreler, 13 üncü maddeye göre damgalanır.

(7) Muayene servisleri tarafından muayenesi yapılarak damgalanan her bir taksimetreye Ek-1’de yer alan Metrolojik Muayene Belgesi, Bakanlığın tahsis edeceği veri sisteminde düzenlenerek iki nüsha halinde çıktısı alınır. Bu belgenin bir nüshası istenildiğinde gösterilmek üzere kullanıcı tarafından takside, diğer nüshası muayene servislerinde muhafaza edilir.

(8) Muayene süreleri, metrolojik muayene belgesindeki gün, ay ve yılı belirten tarihler esas alınarak takip edilir.

(9) Taksimetrelerin muayene işlemlerini yapan muayene servislerinin ve bu muayene servislerinde çalışan personelin bu Yönetmelik hükümlerine göre İl Müdürlüklerince belgelendirilmiş olması gerekir.

(10) Taksimetrelerin muayene işlemlerinde bu Yönetmelik gereklerinin ihlal edilmesi halinde ilgili mevzuat hükümlerine göre üretici, kullanıcı ve muayene servislerine gerekli yasal işlem uygulanır.

(11) Taksimetrelerin muayene işlemlerine başlamadan önce 9 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre yapılan ön incelemede uygun olmayan durumların tespit edilmesi halinde, taksimetrenin muayenesi yapılmaz. Bu durumda muayene servisi, Ek-2’de yer alan Uygunsuzluk Tutanağı’nı üç nüsha düzenler. Bu tutanağın bir nüshasını bulunduğu ilin İl Müdürlüğüne, bir nüshasını kullanıcıya tutanağın düzenlendiği tarihi takip eden beş iş günü içinde posta yoluyla iadeli taahhütlü olarak gönderir veya elden verir ve bir nüshasını da muayene servisinde muhafaza eder.

(12) İl Müdürlüğü, uygunsuzluklarla ilgili muayene servisi tarafından düzenlenerek gönderilen Ek-2’de yer alan Uygunsuzluk Tutanağı’na göre yapılacak değerlendirme neticesinde gerekli yasal işlemi yapar.

(13) Taksimetrenin piyasaya arzıyla ilgili şikâyet başvuruları Bakanlığa veya İl Müdürlüğüne yapılır. Mevzuata aykırı bir durum tespit edilmesi halinde gerekli yasal işlem yapılır.

İlk muayene

MADDE 8 – (1) İlk muayene; yeni yapılan veya parçaların birleştirilmesi suretiyle meydana getirilen taksimetrelerin satışa veya kullanılmaya başlanmalarından önce veya ithal edilen taksimetrelerin yurda sokulmaları sırasında veya periyodik, ani, şikâyet ve stok muayeneleri sonunda damgaları iptal olunan taksimetrelerin tamir ve ayarlanmalarından sonra yapılan muayenedir.

a) Taksimetrelerin piyasaya arzındaki ilk muayenesi,

1) Onaylanmış kuruluştan AT tip inceleme belgesi veya AT tasarım inceleme belgesi alınan taksimetreler için; onaylanmış kuruluş veya onaylanmış kuruluştan yetki alan üreticisi tarafından, ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak muayene işlemleri, muayene işareti ve/veya tip onayına esas damga planında belirtilen damgalama işlemleri gerçekleştirilir.

2) Bakanlıktan ulusal tip onay belgesi veya AT tip onay belgesi alınan taksimetreler için, İl Müdürlüğü veya 11/1/2007 tarihli ve 26400 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliğinin 8 inci maddesine göre özel damga yetkisine sahip üretici tarafından, ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak muayene işlemleri yapılır ve tip onayına esas damga planında belirtilen damgalama işlemleri ise Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilir.

b) İlk, periyodik, ani, şikâyet ve stok muayeneleri sonunda damgaları iptal olunan taksimetrelerin tip onayı değişikliğine sebep vermeyecek tamir ve ayar işlemlerinden sonra ilk muayenesi, taksiye montajının yapılmasından itibaren en geç beş iş günü içerisinde kullanıcı tarafından yaptırılır. Bu muayene, 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümlerine göre; damgalama işlemleri ise tip onayına esas damga planında belirtilen şekilde, muayene servisleri tarafından gerçekleştirilir. Kullanıcı, tamir ve ayar servisine yaptırdığı işlemlere ilişkin tamir ve ayar servisi tarafından imzalanan, kaşelenen ve işlem tarihini içeren belgeyi, muayeneyi yaptıracağı muayene servislerine ve muayenesiz olduğu en fazla beş iş günü içinde talep edildiğinde ilgililere ibraz etmekle yükümlüdür.

(2) Taksimetrelerin; piyasaya arz edilmeden önce ilk muayenesinin yaptırılmasından üretici, tamirinden sonra ilk muayenesinin yaptırılmasından kullanıcı sorumludur.

(3) İlk muayenenin geçerlilik süresi iki yıldır. Birinci fıkranın (a) bendine göre ilk muayenesi yapılmış taksimetrelerin taksiye montajının yapılması halinde ilk muayene geçerlilik süresine bakılmaksızın tamir ve ayar servislerince tarife yüklemesi, muayene servislerince de periyodik muayenesi aynı gün içerisinde yapılır. Muayene servisleri tarafından periyodik muayenesi yapılmayan taksimetreler kullanılamaz.

Periyodik muayene

MADDE 9 – (1) Taksimetreler için yapılan genel muayene olup, geçerlilik süresi iki yıldır. Bu süre son muayenenin yapıldığı tarihten itibaren başlar. Taksimetrelerin periyodik muayenesinin, 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ilk muayene veya bir önceki periyodik muayene geçerlilik süresi dolmadan muayene servislerine yaptırılması gerekir ve bu muayenenin yaptırılmasından kullanıcı sorumludur.

(2) Muayene servisi, periyodik muayeneye başlamadan ön inceleme olarak;

a) Taksimetrenin teknik düzenlemesinin gerektirdiği tip onayına uygun ve Ek-3’te yer alan etiket ve işaretlemelerin kontrolünü,

b) Taksimetre üzerindeki damgaların ve geçerlilik sürelerinin kontrolünü,

c) Motorlu araç trafik belgesi ve taksimetreye ilişkin bilgilerin bir önceki metrolojik muayene belgesindeki bilgilerle uyumluluğunun kontrolünü,

ç) Taksimetre üzerinde tip onayına esas olmayan aparatların kullanılmadığının kontrolünü,

d) Taksimetre fonksiyonlarının işlevini yerine getirip getirmediğinin kontrolünü,

e) Taksimetrenin takside müşteri tarafından görünür bir yerde konumlandırıldığı ve göstergesindeki rakamların okunabilirliğinin kontrolünü,

f) Ayrıca bu kontrollere ilave olarak ilgili mevzuatında bahsedilen ve gerekli görülen diğer kontrolleri,

yapar.

(3) Tamir ve ayar gerektiren taksimetrelerin periyodik muayenesi yapılmaz. Bu durumda herhangi bir cezai işlem uygulanmaksızın muayene servisi tarafından Ek-2’de yer alan tutanak iki nüsha olarak düzenlenir ve hazırlanan tutanakların bir nüshası ile birlikte taksimetre, tamir ve ayar servisine sevk edilir. Diğer nüsha muayene servisinde muhafaza edilir.

(4) İkinci fıkradaki kontroller sonucu uygun bulunan taksimetrelerin periyodik muayenesi ile ilgili işlemler muayene servisleri tarafından bu fıkrada belirtilen hususlar dikkate alınarak gerçekleştirilir.

a) Taksinin lastik basıncı kontrol edilerek, imalatçının belirlediği değere ayarlanır.

b) Taksimetrenin tarih ve saati kontrol edilir.

c) Taksimetrenin üreticinin belirttiği şekilde montajının doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

ç) Sinyal kablolarının doğru takıldığı ve muhafaza içine alındığının kontrolü yapılır.

d) Bir önceki metrolojik muayene belgesinde yer alan, katedilen kilometre başına darbe veya sinyal olarak ifade edilen “k sabiti” değeri ile taksimetreye yüklü olan “k sabiti” değerinin uyumluluğu kontrol edilir. Bu kontrol, yapılan ilk periyodik muayeneden sonraki periyodik muayenelerde yapılır.

e) İl/ilçenin tarife değerlerine göre taksimetrenin, 5 inci maddede belirtilen ücret hesaplama yönteminin doğruluğu;

1) Zamana göre çalışma; taksi beklerken veya dönüşüm hızının altında bir hızda seyrederken belirlenmiş birim zaman aralıklarında çalışmasının MİH sınırları içerisinde olduğu kronometre ile ölçülerek en az iki kez,

2) Mesafeye göre çalışma; taksi dönüşüm hızının üzerinde bir hızla seyrederken belirlenmiş birim mesafe aralıklarında çalışmasının MİH sınırları içerisinde olduğu, doğrusal bir hat boyunca veya bu şartları sağlayacak tamburlu bir test ölçüm sisteminden yararlanılarak en az iki kez,

kontrol edilir.

(5) Periyodik muayenesi yapılan taksimetre için MİH değerleri;

a) Ölçülen zaman için ± % 0,2,

b) Katedilen mesafe için ± % 2,

olmak zorundadır.

(6) Dördüncü ve beşinci fıkralardaki gereklilikleri karşılayan taksimetreler, damga planına göre damgalanır ve 7 nci maddenin yedinci fıkrasında belirtildiği şekilde metrolojik muayene belgesi düzenlenip, belge üzerinde bulunan metrolojik muayene etiketi görünür şekilde taksinin kapı iç metaline yapıştırılarak periyodik muayene işlemleri tamamlanır. Metrolojik muayene belgesinin bir nüshası da, takside müşterinin kolayca ulaşabileceği taksi koltuk cebinde veya uygun bir yerde bulundurulur.

(7) Taksinin lastik ebadının değişmesi halinde periyodik muayene geçerlilik süresi beklenmeksizin aynı gün içerisinde tamir ve ayar servislerince tamir ve ayarları yaptırıldıktan sonra yine aynı gün içerisinde periyodik muayenesi muayene servislerine yaptırılır.

(8) Tarife değişikliklerinde ise ilgili kurum/kuruluşlar tarafından tarifenin yayımlanma tarihinden itibaren en geç beş iş günü içerisinde periyodik muayenesi muayene servislerine yaptırılır.

(9) Kullanıcı, bu maddenin yedinci ve sekizinci fıkralarında belirtilen işlemlere ilişkin tamir ve ayar servisi tarafından imzalanan, kaşelenen ve işlem tarihini içeren belgeyi, muayeneyi yaptıracağı muayene servisine ve muayenesiz olduğu süre içerisinde talep edildiğinde ilgililere ibraz etmekle yükümlüdür.

Ani muayene

MADDE 10 – (1) Bakanlık veya İl Müdürlüklerinin görecekleri lüzum veya ihbar üzerine taksimetrelerin kullanıldıkları yerlerde habersizce yapılan muayenedir.

(2) Ani muayene, uygun görülen bir muayene servisinde veya mahalde 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümlerine göre yapılır ve Ek-4’te yer alan form iki nüsha olarak Bakanlık veya İl Müdürlüğü tarafından düzenlenir. Bu form İl Müdürlüğü personeli, muayene bir muayene servisinde yapıldıysa muayeneyi yapan yetki belgeli personel ve servis yetkilisi tarafından imzalanır. Formun bir nüshası İl Müdürlüğünde, diğer nüshası da muayene, bir muayene servisinde yapıldıysa ilgili muayene servisinde muhafaza edilir.

(3) Muayene sonucu uygun bulunmayan taksimetreler için İl Müdürlüğünce gerekli yasal işlem tesis edilir.

(4) İçişleri Bakanlığı, kendi yetki alanlarına giren bölgelerde taksinin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 31 inci maddesine göre yapılan denetimlerin yanı sıra, taksimetrenin metrolojik muayene belgesinde belirtilen metrolojik gereklilikleri dışındaki taksi ve taksimetre bilgilerinin kontrolünü yapabilir. Uygunsuzluk ve/veya tutarsızlık tespit edilmesi durumunda gerekli yasal işlemlerin başlatılması için taksinin kayıtlı olduğu ilin İl Müdürlüğüne on iş günü içerisinde bilgi verilir.

(5) Bakanlık ve İl Müdürlükleri ani muayenelerde muayene servislerini kullanabilir. Bu hizmetler için muayene servisleri tarafından Bakanlık, İl Müdürlüğü veya kullanıcıdan ücret talep edilemez.

Şikâyet muayenesi

MADDE 11 – (1) Taksimetrenin doğru çalışıp çalışmadığını tespit etmek üzere, kullanıcının, diğer bir kişi veya kuruluşun yazılı başvurusu üzerine yapılan muayenedir.

(2) Kullanıcı tarafından yapılan şikâyette, başvuru muayene servislerine yapılır ve muayenesi, 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümlerine göre gerçekleştirilir. Muayene ücreti, şikâyette bulunan kullanıcı tarafından karşılanır.

(3) Kullanıcısı dışında diğer kişilerce yapılacak şikâyette, kullanıcıya önceden haber verilmez. Başvuru ve muayene işlemleri aşağıdaki şekilde yapılır.

a) Başvurular; başvuruyu yapanın adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adres bilgileri ile birlikte şikâyete konu taksimetrenin kullanıldığı taksinin plaka numarasını içeren bir dilekçe ile İl Müdürlüğüne yapılır. Ayrıca diğer kurum ve kuruluşlara yapılan başvurular, gereğinin yapılması için İl Müdürlüğüne gönderilir.

b) İl Müdürlüğünce uygun görülen bir muayene servisinde veya mahalde, şikâyete konu taksimetrenin muayenesi, 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümlerine göre yapılır ve Ek- 4’te yer alan form üç nüsha olarak düzenlenir. Bu form İl Müdürlüğü personeli, muayeneyi yapan yetki belgeli personel ve servis yetkilisi tarafından imzalanır. Formun bir nüshası İl Müdürlüğü tarafından başvuru sahibine iletilir, bir nüshası muayene, bir muayene servisinde yapıldıysa ilgili muayene servisinde ve bir nüshası da İl Müdürlüğünde muhafaza edilir.

c) Muayene sonucu uygun bulunmayan taksimetreler için İl Müdürlüğünce gerekli yasal işlem tesis edilir.

ç) İl Müdürlüğü şikâyet muayenelerinde muayene servislerini kullanabilir. Bu muayene için muayene servisleri tarafından Bakanlık, İl Müdürlüğü, kullanıcı veya şikâyet sahibinden ücret talep edilemez.

Stok muayenesi

MADDE 12 – (1) İlk muayene damgasını taşıdıkları halde satılmayıp depo, atölye, imal ve satış yerlerinde veya kullanılmasına ihtiyaç duyulmayarak stok halinde bulundurulan taksimetrelerin periyodik muayene süreleri içinde tekrar tabi tutuldukları bir muayene şeklidir.

(2) Stok muayenesinde taksimetrenin tip onay belgesine uygunluğu, teknik düzenlemesinin gerektirdiği Ek-3’te yer alan işaretlemelerin ve bir önceki muayenenin damga kontrolleri İl Müdürlüğü tarafından yapılır. Uygun olmayan durumların tespit edilmesi halinde 7 nci maddenin onbirinci fıkrasına göre işlem yapılır.

(3) Taksimetrelerin stok muayenesinin yaptırılmasından taksimetreyi bulunduran sorumludur.

Damgalama

MADDE 13 – (1) Muayene servisleri tarafından yapılacak muayenelerde kullanılacak damgalar servis hizmetleri onay belgesi başvuru dosyasında beyan edilen damga dışında olamaz.

(2) Muayene sonucunda muayene servisleri tarafından kullanılacak damga üzerinde; servisi tanıtıcı kod numarası, seri numarası ve muayenenin yapıldığı yıl bulunur. Bu bilgiler zamanla silinmeyecek şekilde damga üzerinde yer alır.

(3) Damgalama, taksimetrenin parça ve bağlantılarına, güvenlik mühürlerine zarar vermeyecek ve dışarıdan müdahaleyi önleyecek şekilde yapılır.

(4) Damga, tip onayına esas damga planında belirtilen ve ayarlarına müdahale edilebilecek noktalara uygulanır.

(5) Damgalamada bağlantı elemanı kullanılacaksa, çelik tel kullanılır.

Muayene ücreti

MADDE 14 – (1) Muayene ücreti, ani muayene ve 11 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen şikâyet muayenesi haricinde, muayene talebinde bulunan tarafından muayene servisine ödenir.

(2) Taksimetreler için muayene ücreti 40 Türk Lirasıdır.

(3) Muayene işlemlerinden alınacak ücretler, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, her yıl sonunda o yıl için “Ölçü ve Ölçü Aletlerinden Alınacak Muayene ve Damgalama Ücret Yönetmeliği” ile Bakanlıkça belirlenir.

(4) Muayene ücreti, muayene servisinde bulunan görünebilir bir ilan panosunda güncellenmiş olarak ilan edilir.

(5) Muayene sonrası düzenlenen belge, etiket ve damga gibi unsurlar için ilave bir ücret alınamaz.

Kontrol ve denetim

MADDE 15 – (1) İl Müdürlüğü, bu Yönetmelik hükümlerinin yerine getirilip getirilmediğini kontrol etmek için yılda en az bir kez muayene servislerinin faaliyetleri ile bunlara ait evrak ve kayıtları, kontrol ve denetime yetkilidir. İl Müdürlükleri yaptıkları denetimlerin sonuçlarını on beş gün içerisinde Bakanlığa bildirir. Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda muayene servislerini denetler.

(2) Muayene servisi, denetimle ilgili bilgi ve belgeleri, istenildiğinde denetimde bulunan kişilere göstermek, incelenmesine yardımcı olmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun, eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdür.

(3) Yapılan denetimlerde, bu Yönetmelik hükümlerine veya yürürlükteki mevzuata aykırı bir durumun tespit edilmesi halinde, ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Muayene Servisi Kriterleri, Sorumlulukları, Başvuru, Başvurunun Değerlendirilmesi, Onaylanması, Vize İşlemleri ve Belge İptali

Muayene servisi kriterleri

MADDE 16 – (1) Muayene servisleri aşağıdaki kriterleri sağlar.

a) Servis binası betonarme veya çelik karkas veya kâgir yığma yapıda olmalı ve işyeri tabelası görünür bir yere asılı olmak zorundadır.

b) Taksimetre muayenesinin yapılacağı servis hizmet alanı, muayene işlemlerinin yapılabilmesine izin verecek büyüklükte olmak zorundadır. Bu alan taksinin rahatça giriş çıkış yapabileceği en az 40 m² büyüklüğe sahip olmak zorundadır. Hizmet alanı ölçüsüne en fazla yüzde 10 tolerans uygulanabilir.

c) Servis binası yeterli aydınlatmaya ve uygun bir havalandırma tertibatına sahip olmak zorundadır.

ç) İşyeri zemini kolay temizlenebilen ve yanmaya karşı dayanıklı malzemeden yapılmış ve statik elektriklenmeye karşı önlem alınmış olması gerekir.

d) Serviste, en az 1 adet 6 kg’lık standardına uygun yangın söndürücü ve ecza dolabı bulunması gerekir.

e) Serviste bu Yönetmelik hükümlerine göre en az bir, en fazla iki servis yetkilisi ve personel yetki belgesi almış en az bir personel çalışmalıdır. Servis yetkilisi, personel yetki belgesini haiz ise ayrıca personel yetki belgesine sahip başka bir personel şartı aranmaz. Muayene servis hizmeti verilirken en az bir servis yetkilisi serviste hazır bulunur.

f) 14/2/2012 tarihli ve 28204 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Takograf Cihazları Servis Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre Takograf Servis Hizmetleri Onay Belgesi ile yetkilendirilen takograf servislerinin, Taksimetre Servis Hizmetleri Onay Belgesi için başvuruları, bu Yönetmelik hükümlerinin gereklerini karşılaması kaydıyla başvuruda belirtilen adreslerin aynı olması durumunda da kabul edilir. Takograf Cihazları Servis Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yetkilendirilen teknik personel ve servis sorumlusu, bu Yönetmelik hükümlerine göre başvuru şartlarını sağladığı takdirde personel yetki belgesi almak ve/veya servis yetkilisi olmak üzere başvurabilir.

g) Serviste; bilgi, belge ve muhafaza altında tutulması gereken ekipmanların korunacağı yeterli büyüklüğe sahip kilitli bir dolap bulunması gerekir.

ğ) Serviste yapılan işlemler için donanımsal yeterliliğe sahip, sadece yetkili personel erişimine açık bir bilgisayar, internet bağlantısı, tarayıcı ve yazıcı bulunması gerekir.

h) Ek-6’da; muayene servisinde bulunması gereken teknik ekipmanlar bölümünde yer alan ekipmanlar ve bu ekipmanlara ilişkin bu ekte belirtilen gereklilikler sağlanır.

ı) Servis yetkilisi ve personel yetki belgesini haiz personel, yetkili olduğu muayene servisi dışında başka bir muayene servisinde veya taksimetre tamir ve ayar servisinde görev yapamaz.

(2) Birinci fıkradaki şartları sağlayan servislerin yeterlilik ve vizeleri bu Yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde İl Müdürlüğü tarafından yapılır.

Muayene servisinin sorumlulukları

MADDE 17 – (1) Servis, taksilerde kullanılan taksimetrelerin muayenelerini bu Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirmekle yükümlüdür.

(2) Servis, başvuruda ibraz ettiği işaretlemeleri içeren damga dışında damga kullanamaz.

(3) Servis, hizmet verilen taksimetrelerle ilgili tüm muayene işlemlerini bu Yönetmelikte öngörülen şekilde yapar, bilgi ve belgelerini en az beş yıl muhafaza eder. Bu bilgileri Bakanlığın tahsis edeceği veri tabanında aynı gün içerisinde kayıt altına alır.

(4) Servis yetkilisi/yetkilileri ve personel yetki belgesi almış kişiler, gelişen ve değişen teknolojinin takibi açısından gerektiğinde Bakanlıkça düzenlenecek eğitim seminerlerine katılmak zorundadır.

(5) Verilen servis hizmetleri onay belgesi ile ilgili bilgi ve belgelerde değişiklik olması veya personel yetki belgeli kişinin çalıştığı işyerinin kapanması veya çalıştığı servisten ayrılması halinde durum en geç bir ay içerisinde ilgili servis tarafından İl Müdürlüğüne bildirilir. Bu değişiklikler yeniden belge düzenlenmesini gerektiriyorsa bu Yönetmelik hükümleri göz önünde bulundurularak yeniden belge düzenlenir.

(6) Serviste; İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen servis hizmetleri onay belgesi ve personel yetki belgesi ile muayene ücretinin uygun boyutlardaki görülebilir bir panoda güncel olarak asılı olması gerekir.

(7) Servis, Bakanlıktan veya İl Müdürlüğünden denetim için gelen görevliye gerekli bilgi ve belgeleri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermekle, incelemelere yardımcı olmakla ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdür. Servisin doğru beyanda bulunmadığının sonradan ortaya çıkması durumunda verilen belgeler iptal edilir ve doğru beyanda bulunmadığı için 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanmak üzere servis hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.

(8) Servis tarafından taksimetre muayenelerinde kullanılan ve Ek-6’da yer alan formda belirtilen cihazların ilgili dipnotuna göre alınmış kalibrasyon belgelerinin süreleri bir yıl olup bu süre dolmadan yenilenmeleri gerekir.

(9) Serviste yapılan muayene ve damgalama işlemlerini, bu Yönetmelik gereklerine uygun olarak yapmaktan yetki belgeli personel, servis yetkilisi ve servis sahibi müteselsilen sorumludur.

Başvuru

MADDE 18 – (1) Servis hizmetleri onay belgesi için servis sahibi aşağıdaki belgelerle birlikte bulunduğu ilin İl Müdürlüğüne dilekçe ile müracaat eder.

a) Ek- 5’te yer alan, başvuru sahibi tarafından doldurulmuş muayene servisi başvuru beyan formu,

b) Ek- 5/A’da yer alan bilgi ve belgeler.

(2) Personel yetki belgesi talebinde bulunan kişiler, Ek-5/B’de yer alan bilgi ve belgeler ile birlikte bir dilekçe ile bulunduğu ilin İl Müdürlüğüne müracaat eder.

(3) Yönetmeliğin bu maddesiyle istenilen belgelerin asıllarının İl Müdürlüğüne ibraz edilmesi halinde “ASLI GİBİDİR” kaşesiyle onaylanmak kaydıyla fotokopileri veya suretleri kabul edilebilir.

(4) Üreticiler, taksimetre tamir ve ayar servisleri, ilgili esnaf odaları ve onaylanmış kuruluşlar bu Yönetmelikte tanımlanan muayene servis hizmetlerini vermek üzere başvuruda bulunamaz. Bu Yönetmelikte belirtilen muayene servis hizmetlerini vermek üzere yetkilendirilen işyerleri; taksimetre tamir ve ayar servisi, ilgili esnaf odası veya onaylanmış kuruluş olarak aynı anda hizmet veremez, üretici olamaz.

Başvurunun değerlendirilmesi, onaylanması ve vize işlemleri

MADDE 19 – (1) Servis hizmetleri onay belgesinin değerlendirilmesi:

a) İl Müdürlüğüne yapılan başvurular, 18 inci maddenin birinci fıkrasında istenilen bilgi ve belgelerin tamam olması halinde, İl Müdürlüğünce muayene servisinde yapılacak inceleme ile değerlendirilir. Ek-6’da verilen taksimetre muayene hizmeti veren muayene servisi inceleme raporuna göre yapılan değerlendirme neticesinde bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine uygunluğun tespiti halinde, İl Müdürlüğü iki adet Ek-7’de yer alan taksimetre servis hizmetleri onay belgesi düzenler. Düzenlenen belgelerden bir adedini ilgiliye verir, diğerini de İl Müdürlüğünde açılan dosyada muhafaza eder.

b) Başvurunun, bu Yönetmelik hükümlerine uygun bulunmaması halinde İl Müdürlüğü, başvuru dosyasındaki eksiklikleri başvuru sahibine yazılı olarak bildirir. Bu eksikliklerin iki ay içerisinde giderilmesi halinde bu maddenin birinci fıkrasına göre işlem yapılır. Eksikliklerin bu süre içerisinde giderilmemesi halinde başvuru iptal edilir, bu durumda başvuru dosyası başvuru sahibine iade edilir.

c) Belgenin geçerlilik süresi veriliş tarihinden itibaren üç yıldır. Belgenin vize işlemleri için, üç yıllık süre bitmeden belgenin verildiği İl Müdürlüğüne müracaat edilmesi ve üç yıllık vize süresi bitiminde belgenin vizesinin yapılmış olması gerekir. Vize işlemlerinde belge veriliş tarihi/son vize tarihi esas alınır. Vize işlemlerinde, muayene servisinin Ek-6’da İl Müdürlüğünce düzenlenen servis inceleme raporunda belirtilen gerekleri sağlayıp sağlamadığı İl Müdürlüğünce kontrol edilir. Uygun bulunması durumunda İl Müdürlüğü tarafından muayene servisinin vize işlemi gerçekleştirilir. Vizesi yaptırılmayan belgeler geçersizdir.

(2) Personel yetki belgesinin değerlendirilmesi:

a) 18 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bilgi ve belgelerin uygun görülmesi halinde İl Müdürlüğü Ek-8’de yer alan personel yetki belgesinden iki adet düzenler. Belgelerden biri İl Müdürlüğünde muhafaza edilir ve diğeri ilgiliye verilir.

b) Belgenin geçerlilik süresi veriliş tarihinden itibaren üç yıldır. Belgenin vize işlemleri için, üç yıllık süre bitmeden belgenin verildiği İl Müdürlüğüne müracaat edilmesi ve üç yıllık vize süresi bitiminde belgenin vizesinin yapılmış olması gerekir. Vize işlemlerinde belge veriliş tarihi/son vize tarihi esas alınır. Vize işlemlerinde, belgelerin ilk verilişindeki şartların sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilir. Vizesi yaptırılmayan belgeler geçersizdir.

(3) Düzenlenen servis hizmetleri onay belgesi veya personel yetki belgesi ile ilgili bilgi ve belgelerde değişiklik olması veya yetki belgeli kişinin çalıştığı muayene servisinden ayrılması halinde durum en geç bir ay içerisinde ilgili muayene servisi tarafından İl Müdürlüğüne bildirilir. Bu değişiklikler bildirilmediği takdirde servis hizmetleri onay belgesi geçersiz sayılır. Bu durumda tekrar belge talebinde bulunanların müracaatları ilk müracaat olarak değerlendirilir. Süresi içerisinde bildirimde bulunanlar için, değişiklikler yeniden belge düzenlenmesini gerektiriyorsa bu Yönetmelik hükümleri göz önünde bulundurularak yeniden belge düzenlenir.

(4) İl Müdürlüğü, düzenlediği belgelerin bir nüshası ile bu maddede ve 20 nci maddede belirtilen işlemlerle ilgili bilgileri on beş gün içerisinde Bakanlığa bildirir.

Belge iptali

MADDE 20 – (1) Servis hizmetleri onay belgesi:

a) Bakanlık veya İl Müdürlüğü; servis hizmetleri onay belgesinin verilmesine esas teşkil eden şartların ihlal edilmesi, muayene servis hizmetlerinin verilmesinde bu Yönetmeliğe veya yürürlükteki diğer mevzuata aykırı bir durumun tespit edilmesi halinde ilgiliyi yazılı olarak uyarır, aykırılığın giderilmesi için üç aya kadar süre verir. Bu süre içerisinde, servis hizmetleri onay belgesi askıya alınır. Muayene servisi tarafından askıya alma gerekçesindeki aykırılığın giderildiğinin İl Müdürlüğüne bildirilmesinden sonra, İl Müdürlüğünce yapılacak değerlendirme sonucunun uygun görülerek askıya alma işleminin sonlandırılması, bildirim tarihinden itibaren en geç on beş iş günü içinde yapılır.

b) Bakanlık veya İl Müdürlüğü; muayene servisinin, servis hizmetleri onay belgesi kapsamındaki işlemlerinde suç şüphesi bulunması halinde bu durumu derhal adli makamlara bildirir. Soruşturma ve kovuşturma süresince servis hizmetleri onay belgesi askıya alınır.

c) Servis hizmetleri onay belgesi askıya alınan muayene servisinin, (a) bendinde tespit edilen durumlar için eksikliklerini tamamlayana kadar, (b) bendinde belirtilen durumlar için ise soruşturma ve kovuşturma sonuçlanıncaya kadar servis hizmetleri onay belgesi geçerli sayılmaz. Bu süre içerisinde muayene servisi tarafından taksimetrelerin muayene işlemi yapılamaz.

ç) (a) bendinde tespit edilen durumlar için verilen süre içerisinde eksikliklerini tamamlayarak İl Müdürlüğüne müracaat etmeyenlerin belgesi iptal edilir. Belgesi iptal edilenler, iptal tarihinden itibaren bir yıl süre ile belge talebinde bulunamaz. Bir yıl dolduktan sonra tekrar belge talebinde bulunanların müracaatları ilk müracaat olarak değerlendirilir. Belge iptalinin tekrarı halinde üç yıl süreyle belge talebinde bulunulamaz.

d) (b) bendinde tespit edilen durumlar için soruşturma ve kovuşturma sonucunda verilen kararın muayene servisi aleyhine kesinleşmesi halinde belge iptal edilir. Bu sebeple belgesi iptal edilenler beş yıl süreyle belge talebinde bulunamaz. Kararın muayene servisi lehine sonuçlanması halinde ise kararın İl Müdürlüğüne ulaşmasını müteakip askıya alma işlemi ortadan kaldırılır.

(2) Personel yetki belgesi:

a) Personel yetki belgesinin verilmesine esas teşkil eden şartların ihlal edilmesi veya mevzuata aykırı bir durum tespit edilmesi halinde ilgili yazılı olarak uyarılır, aykırılığın giderilmesi için üç aya kadar süre verilir. Bu süre içerisinde personel yetki belgesi askıya alınır. Muayene servisi tarafından askıya alma gerekçesindeki aykırılığın giderildiğinin İl Müdürlüğüne bildirilmesinden sonra, İl Müdürlüğünce yapılacak değerlendirme sonucunun uygun görülerek askıya alma işleminin sonlandırılması, bildirim tarihinden itibaren en geç on beş iş günü içinde yapılır.

b) Personel yetki belgesine sahip kişinin belge kapsamındaki işlemlerinde suç şüphesi bulunması halinde bu durum derhal adli makamlara bildirilir. Soruşturma ve kovuşturma süresince belgesi askıya alınır.

c) Personel yetki belgesi askıya alınan kişinin, (a) bendinde tespit edilen durumlar için eksikliklerini tamamlayana kadar, (b) bendinde belirtilen durumlar için ise soruşturma ve kovuşturma sonuçlanıncaya kadar personel yetki belgesi geçerli sayılmaz. Bu süre içerisinde belge sahibi tarafından taksimetrelerin muayene işlemi yapılamaz.

ç) (a) bendinde tespit edilen durumlar için verilen süre içerisinde eksikliklerini tamamlayarak İl Müdürlüğüne müracaat etmeyenlerin belgesi iptal edilir. Belgesi iptal edilenler, iptal tarihinden itibaren bir yıl süre ile belge talebinde bulunamaz. Bir yıl dolduktan sonra tekrar belge talebinde bulunanların müracaatları ilk müracaat olarak değerlendirilir. Belge iptalinin tekrarı halinde üç yıl süreyle belge talebinde bulunulamaz.

d) (b) bendinde tespit edilen durumlar için soruşturma ve kovuşturma sonucunda verilen kararın belge sahibi aleyhine kesinleşmesi halinde belge iptal edilir. Bu sebeple belgesi iptal edilenler beş yıl süreyle belge talebinde bulunamaz. Kararın belge sahibi lehine sonuçlanması halinde ise kararın İl Müdürlüğüne ulaşmasını müteakip askıya alma işlemi ortadan kaldırılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Mücbir sebepler

MADDE 21 – (1) Taksimetrelerin periyodik ve stok muayenelerinin yapılmasını engelleyecek yangın, deprem, sel gibi mücbir sebeplerin ortaya çıkması durumunda bu işlemler Bakan onayıyla ertelenebilir.

Muayene servis hizmeti verilmeyen iller

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre muayene servis hizmeti verilmeyen illerde bu hizmetler, İl Müdürlükleri veya diğer illerde yetkilendirilen muayene servisleri tarafından yürütülür. Muayene hizmetlerinin İl Müdürlüğü tarafından yürütülmesi durumunda muayene işlemleri bu Yönetmelik hükümlerine göre, damgalama işlemleri ise Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür.

Muayenesi yapılan taksimetreler

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce muayenesi yapılan taksimetrelerin muayene sürelerinin takibinde, 24/7/1994 tarihli ve 22000 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliğinin 225 inci madde hükümlerine göre İl Müdürlükleri tarafından düzenlenen ve takside muhafaza edilen taksimetre sicil ve muayene kartındaki tarihler esas alınır.

Metrolojik muayene belgelerinin kaydı

GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Muayene servisleri; 7 nci maddenin yedinci fıkrasında belirtilen Bakanlığın tahsis edeceği veri sistemi oluşturuluncaya kadar, yapılan muayene işlemlerine ilişkin metrolojik muayene belgelerini elektronik ortamda düzenleyerek kaydeder ve bu belgelerin birer nüshasını üçer aylık dönemler halinde bağlı bulunduğu İl Müdürlüğüne iletir.

Yürürlük

MADDE 22 – (1) Bu Yönetmeliğin;

a) 16 ncı, 18 inci, 19 uncu ve 20 nci maddeleri yayımı tarihinde,

b) Diğer hükümleri 1/1/2014 tarihinde,

yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.