Sektörde Verimlilik

SEKTÖRDE VERİMLİLİK

Uzun zamandır karayolu yolcu taşımacılığı sektöründe verimlikik kavramı dile getiriliyor yazılıyor çiziliyor. Ancak sektörde verimlilik nedir? Nasıl sağlanır, sektörümüzle ilgili yapılmış bilimsel  bir araştırma ve çalışma varmı? Bilemiyorum.
Verimlilik nedir ve ne kast ediliyor bunu biraz açmamız gerekiyor.
Öncelikle sektörde verimliliği biz mi sağlayacağız? Devletten mi  bekliyoruz!
Benim görüşüm, devletten beklediğimiz yönündedir.

Genel Olarak Verimlilik Kavramı

Verimlilik, genelde kesin olmaktan uzak, tanımlanmasında teorik güçlükler ve ölçülmesinde teknik zorluklar olan bir kavramdır. Günümüzde, verimlilik kavramına büyük değer verilmekte ve bu nedenle çeşitli alanlarda verimliliğin belirlenmesi, ölçülmesi ve değerlendirilmesi konularında yoğun çalışmalar yapılmaktadır.

Bireyler ve araştırmacılar meslek gruplarına ve ilgilendikleri faaliyet konularına göre verimliliğe farklı anlamlar yüklemektedirler. Yatırımcılar açısından daha çok, karlı yeni yatırım imkanları sağlayan verimlilik, işçiler için daha yüksek ücret, daha kısa çalışma süresi, daha çok maddi ve manevi tatmin duyma demektir. Tüketiciler ve tüm toplum açısından ise verimlilik, daha kaliteli ve ucuz mal veya hizmet, ihtiyaçların daha etkin ve mükemmel bir şekilde karşılanması anlamına gelir.

Verimlilik, üretimden elde edilenlerin, üretim sırasında harcanan üretim faktörlerine oranını ifade etmektedir. Buna göre, verimliliği arttırabilmek için ya üretimde kullanılan üretim faktörlerini sabit tutarak üretim miktarını arttırabilmek ya da üretim miktarını sabit tutarak kullanılan üretim faktörleri miktarını azaltabilmek gerekmektedir.

Verimlilik, işletmenin başarı derecesini ve kârlılık durumunu gösterir. Piyasa koşullarına zamanında uyum gösteren bir işletmenin başarılı olmasında en etken faktör; O işletmenin teknolojik gelişmeye ayak uydurarak gerçek maliyetlerini düşürmesi, diğer bir deyişle bi­rim ürün üretimi için kullanılan girdi hacmini azaltmasıdır. Girdi ve çıktı arasındaki oran verimlilik olarak tanımlandığına göre, işletmenin başarısı verimlilik artışına bağlıdır denilebilir. Belli miktarda girdiler karşısında üretimdeki artışlar, diğer bir deyişle, verimlilikteki artışların en büyük nedeni teknolojik gelişmedir. 

Serbest rekabete dayanan bir ekonomide, işletmelerin uzun dönemlerdeki kârlılık oranları, verimliliklerini yansıtan bir ölçüt ola­rak kabul edilebilir. Serbest rekabet piyasasında tüm işletmeler girdilerinde aynı fiyatlarla karşılaştıkları için, bu işletmelerin kâr oranlarındaki artışlar girdilerin gerçek maliyetlerinin azalması, yani verimliliğin artışına bağlıdır.

Verimlilik, işletme yönetimi açısından da önemlidir: Verimlilik oranları ve verimliliğin ölçülmesi işletmelerin genel işleyişlerini ve başarı derecesini ortaya koyan önemli göstergelerdir.

Sonuç olarak, bizm sektörümüzde  verimlilikten bahsedilirken, verimlilik kavramına sadece yatırımcı açısından bakılmakta, değerlendirmeler, daha çok yolcu, sefer başı doluluğun sağlanması, işletme genel giderlerinin azaltılması ve karlılığın sağlanması buna bağlı olarak karlı bir işletme anlaşılmaktadır.

Tüm bu değerlendirmelere rağmen, sektörde verimliliğin sağlanmasının önünde enönemli engelin akaryakıt fiyatlarının yüksekliği olarak gördük. Akaryakıt giderlerimize odaklandık diğer faktörleri hep gözardı ettik. Sivil havacılığa ve kısmen YHT e kaptırdığımız yolcuları geri getireceğini düşünerek uçak yakıtına da ÖTV vergisi getirilsin dedik.
Bundan bir sonuç çıkmayacağını anlayınca, ardından yolcu taşımacılığında kullanılan akaryakıta ÖTV ve KDV indirimi istedik, bundan da sonuç çıkmayacağını bilmemize rağmen hala laf olsun diye arada dile getiriyoruz. Açıkçası devletten teşvik ve destek istedik, olmadı.

 
Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeleri  ve dünyada ulaşım sektöründe yaşanan teknolojik gelişmeleri ,internet, e ticaret  gibi gelişmeleri ve sekörümüze yansımalarının olacağını göremedik ve kendimiz bu gelişmelere adapte edemedik. Biz zannediyoruz ki ucuz uçak bileti sadece Türkiye de var.
Ryanair, 1985 yılında İrlanda'da kurulmuş olan havayolu şirketi. Onbir yıldır düşük maliyetli biletleriyle AB içinde ve dışında uçmaktadır. Easy Jet 30 Ülkede 130 uçuş noktasına 250 Uçak ile hizmet vermekte, yılda 70 Milyon yolcu taşımaktadır. Her iki hava yolu şirketi, yolcularına garantili  ve en uygun fiyatlarla uçuş garantisi vermektedir. Dua edelim AB grme serbestliği adına ödün verilmesin bu şirketlere iç hat uçuş izni verilmesin. Bu iki şirketin dışında AB içinde ve birçok Avrupa ülkesinde iç hat ve ucuz uçuş yapan ulusal işletmeler var.

Ülkemizde yüksek sezonda ve önemli tarihlerde uçak bileti fiyatları tavan yapıyor fiyatlar yükseldi diye insanlar otobüse mi hucum ediyor. Kendimzi kandırmayalım.

Şehirlerarası yolcu taşımacılığında yaşanan en önemli sorun atıl kapasite nedeniyle verimliliğin göz ardı edilerek yeni hat ve seferler açılması atıl hatların kapatılmaması ve bunda ısrar edilmesi buna bağlı olarak yaşanan yıkıcı rekabettir. Sektör bunu görememektedir, bireysel otobüsçü ağırlıklı çalıştığımız döenmden gelen bir hastalıktır. Bu güne kadar tedavi edilmemiştir. Bakanlığın da arz ve talep dengesi gözetmeden yeni hat taleplerine izin vermesi bu durumu körüklememektedir. Körüklenen nedir atıl kapasitedir. Sektörün küçülmesi, evet işletme sayısı açısından gerçekleşmiştir, ancak araç sayısında bir düşme yoktur. Mevcut atıl kapasite verimliliğin önündeki en önemli etkendir. Sektör serbest piyasa koşullarında atıl kapasiteyieritecek ve bu değişimi yapabilecek, rekabeti sağlayabilecek bir ortak aklı oluşturmada yetersiz kalmaktadır.
Bu konuda düzenleyici otoritenin arz ve talep dengesini gözeterek tıpkı havayollarında olduğu gibi yeni hat ve sefer izinleri konusunda daha rasyonel kararlar alması gerekmektedir.

Öncelikli olarak yapılması gerekenler.
Yaptığımzı işten para kazanma mantığı üzreinde çalışmamız lazım! Anlayan anladı…

Yeni hat ve sefer taleplerinin arz talep dengesi gözetilerek verilmesi eski hat ve sefer sayılarının işletme bazında incelenerek verimli olmayan hatların iptali ve sefer sayılarının azaltılması ile ilgili düzenlemeler  gerekmektedir.

Ortak taşımalara izin verilmelidir. Burada kasd edilen Aynı gün aynı saatte sefer düenleyenlerin doluluğu sağlayamamaları durumunda yolcuları bir otobüste birleştirmeleridir.
E Bilet, e fatura ve eloktronik ortamda belgelerin beyanının kabul edilmesi,gerekli mevzuat düzenlemesi acile yapılmalıdır.
Kent içi ücretsiz servisler kaldırılmalı veya Havaş orneği gibi ortak ücretli servis yapılanmasına geçilmelidir.
Bilet satış acentesi mantığı ve yapılanması, acilen terk edilmelidir.
Hiçkimse uçak bileti almak için havayolu şirketine veya seyahat acentesine gitmiyor. Bizde neden gidiliyor?
Uçak/otobüs, Tren/Otobüs, Gemi/Otobüs enteğre taşımacılık modelleri geliştirilmeli ve Mevzuatta yeniden düzenleme yapılmalıdır.
Kurumsallaşma ve şirket birleşmeleri teşvik edilmelidir.
B2 ve D2 Türü yetki belgeleri geçici ve süreli olarak durdurulmalıdır.
Sektörün temel sorunu ülkemizdeki ulaşım sistemindeki değişimi görememek ve yeniden yapılanma gerekliliğine inanmamaktır.
Mevcut sistemin birtakım geçici teşvik ve  tedbirlerle düzeleceğine inanmasıdır.
Bu şartlarda verimliliğin sağlaması ve mümkün değidir.
Sektörün acilen bu öneriler üzerinde düşünmesi, tartışması fikir geliştirmesi ve eylem planı oluşturması gerekmektedir.
Saygılarımla.
 

Nusret ERTÜRK

Kaynak:http://www.efzen.com/verimliligin-tanimi-ve-onemi-odevi