Sürücülerde Psiko-teknik rapor alma zorunluluğu mevzuatı yeniden düzenlendi.
Geçen hafta İçişleri Bakanlığı.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinde değişiklik yaparak, Sürücülerin Psiko -Teknik Rapor alınmasın şartlarının yeniden düzenledi.
15 Mayıs 2015 Tarih ve 29355 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan” Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde değişiklik yapılmasına dair Yönetmelik yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Değişikliğe göre Karayolu Trafik Yönetmeliğinin 79 maddesi değiştirildi.
Karayolu Trafik Kanunu’nun ilgili maddelerinde tanımlanan nitelikteki trafik suçlarını işleyen sürücüler ile diğer mevzuat kapsamında psiko-teknik açıdan sağlıklı olma şartı yönetmelikte belirlen usul ve esaslara uygun olarak psiko-teknik ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulular.
Ekte yer alan 4 sayılı Cetvelde belirtilen usul ve esaslara göre yapılan psiko-teknik değerlendirme, aynı cetvelde tanımlanmış altyapı özelliklerine sahip, resmi ve özel kuruluşlar bünyesinde oluşturulan ve il sağlık müdürlüğü tarafından ruhsatlandırılmış merkezlerde çalışan psikolog unvanına sahip kişiler tarafından yapılır.
Psiko-teknik değerlendirme raporu üç nüsha olarak düzenlenir. Düzenlenen raporun iki nüshası sürücüye verilir, bir nüshası merkezde kalır. Düzenlenen bu raporlar on yıl süre ile saklanır.
Kişi düzenlenen psiko-teknik değerlendirme raporu ile birlikte otuz gün içerisinde, kamu veya özel sağlık kuruluşlarında görev yapan psikiyatri uzmanına başvurur. Psikiyatri uzmanı, kişiye ait psiko-teknik değerlendirme raporundaki bulgular ile psikiyatrik muayene sonucu elde ettiği bulguları birlikte değerlendirerek, söz konusu kişinin sürücülük yapmasına engel bir durum olup olmadığını belirten psikiyatri raporunu iki nüsha olarak düzenler.
Kamuya ait sağlık kuruluşlarında çalışan psikiyatri uzmanlarının düzenlediği raporlar çalıştıkları sağlık kuruluşlarının amirleri tarafından, özel sağlık kuruluşlarında çalışan psikiyatri uzmanlarının düzenlediği raporlar ise bağlı bulundukları il sağlık müdürlüğü veya il sağlık müdürlüğünün ilçe düzeyinde yetkilendireceği ilçe sağlık müdürlüğünce onaylandıktan sonra geçerlidir.
Onay aşamasında, raporu düzenleyen hekimin raporun düzenlendiği kuruluşta çalışıp çalışmadığı ve imzanın kendisine ait olup olmadığı imza sirkülerinden kontrol edilir ve raporlar imza karşılığında sürücüye teslim edilir.
İl sağlık müdürlüğünce, yetkilendirilen resmi ve özel kuruluşlara ve bu kuruluşlarda çalışan yetkili kişilere ait güncelleştirilmiş listeler Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez il emniyet müdürlüğüne bildirilir.
Kişi verilen raporlara otuz gün içerisinde il sağlık müdürlüğüne itiraz edebilir. İl sağlık müdürlüğü nihai karar için kişiyi, daha önce psiko-teknik değerlendirme yapılan test sistemi olan başka bir merkeze, başka bir merkez yoksa aynı merkeze psiko-teknik değerlendirme raporu tarihinden itibaren üç ayın bitiminde gönderir. Kişiye psiko-teknik değerlendirme yapılması esnasında il sağlık müdürlüğünden bir gözlemci bulundurulur. Psikiyatri uzmanı muayenesi yapılmak üzere, kişi il sağlık müdürlüğünce belirlenecek bir sağlık kuruluşuna sevk edilir. İkinci psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayene sonucu ile bir önceki rapor arasında farklılık var ise, ikinci raporun sonucu geçerli sayılır.
İkinci değerlendirme sonucunda da başarısız olan veya otuz gün içinde itiraz etmeyen kişiler iki yıl süreyle yeniden psiko-teknik değerlendirmeye alınmaz.
Sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair yönetmelik hükümleri nde belirtilen esaslara ek olarak psiko-teknik değerlendirme raporunda yer alan bulguları dikkate alarak kişinin algılama, muhakeme etme karar verme ve tepki verme ile ilgili kişisel özelliklerinden araç kullanmasını engelleyecek ya da tehlikeli araç kullanmasına yol açabilecek özelliklerinin olup olmadığının araştırılmasıdır.
Özellikle sürücülerin zihinsel yetenekleri, ölçümlenmekte, dikkat, anlama ve değerlendirme (muhakeme) hız ve mesafe algılama, geniş görüş alanı içinde uyarıları fark etme, şekil algılamada görsel süreklilik, görsel bellek, psiko-motor yetenekleri, koordinasyon düzeyi ve kişilik testlerinden geçirilmektedir.
Amaç sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanımlarını sağlayan zihinsel ve psikomotor yetenek düzeylerini objektif yöntemlerle ölçmek ve değerlendirmektir.
Bu ölçümlerde sürücü olmasına mani bir durum tespit edilmesi halinde sürücü adaylığı kabul edilmemekle mesleği yapmasına engel olmaktır. Karayolu taşıma faaliyetlerinde işletmelerin taşıdıkları sorumluluk ve yükümlülükler çerçevesinde istihdam ettikleri şoförlerin sağlıklı olmalarından da sorumludurlar. Bu nedenle işe aldıkları şoförlerin işe girişlerinde sağlık raporu almaları bu raporların 26.09.2006 Tarih ve 26301 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan “Sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartları ile muayeneleri” Yönetmeliğine uygun sağlık raporu istemeleri önem arz etmektedir.Sürücü sağlık raporlarının 45-60 Yaş arası 5 yılda bir 60 yaş sonrasında ise 3 yılda bir sağlık raporu alınması zorunluluğu vardır..
Bu düzenlemeye göre artık 50 Lira verip hiçbir teste tabi olmadan Psiko- teknik raporu almak devri kapanıyor.
Ömür boyu ehliyet döneminin kapandığı gibi ehliyet alırken sağlık raporu al bir daha ne arayan var ne soran var bu uygulamada bitiyor.
Sürücü sağlığı ve ömür boyu ehliyet konusu en çok şikayet edilen ve eleştiri getirilen bir konuydu bu da bitiyor.
Yapılan yasal değişiklikler ve yönetmelik düzenlemeleri trafik kazalarının önlenmesi ve azından azaltılması için yapılmış önemli bir uygulamadır..
Tek eksik gördüğüm psiko- teknik raporların süresiyle alakalıdır. Zannediyorum Raporu düzenleyen Uzman Psikolog raporun süresini de belirleyecektir.
Önceki belgelerde uzman psikologun imzası dışında hiçbir resmi kurum kaşe ve imzası yoktu.
Bu da suiistimallere sebep oluyordu, İş çığırından çıkmış üçüncü aracı kişiler tarafından ticari bir işe dönüşmüştü.
Test mest hak getire. Ver parayı al belgeyi!
Şimdi testleri yapan psikolog verdiği raporu il ve ilçe sağlık müdürlüğü onaylayacağı için bir denetim ve güven unsuru oluşmaktadır.
Emeği geçenlere bu düzenlemeyi gündeme getirenlere şükranlarımı ifade ediyorum.
Uygulamadan olumlu sonuç alınabilmesi için yapılacak tek şey denetimdir.
Denetimden kastım sadece şoförlerin denetimi değil bu testleri yapacak kurumlardan itibaren sürücülere kadar her aşamada sıkı denetimlerin yapılmasıdır.
Nusret ERTÜRK
