Gündem

GÜNDEM

Ülkemizde siyasetteki gelişmeleri önceden kestirmek sanıldığı kadar kolay değil. Rüzgârın ne taraftan eseceğini kestirmek mümkün olmuyor, sürekli yön değiştiriyor.
Sektörümüzde bu rüzgârlı ortamdan etkilenmiş olsa gerek, konfederasyon kurulması çalışmaları şimdilik kaydıyla askıya alındığı ilan edildi. Sektör basınına gerekçeleriyle neden ertelendiğiyle ilgili beyanatlar veriliyor.
 Bir başka yönde yeni bir örgütlenme çalışmaları yürütülüyor, sektörümüzde eksikliliği hissedilen “Karayolu Yolcu Taşımacıları Profesyonel Yöneticiler Derneği”nin kurulduğu ilan ediliyor. Yurtiçinde Sektörde yeni dernekler kuruluyor, Yeni federasyon kurulması çalışmaları yapılıyor.

Konfederasyon kurma çalışmaları şimdilik kaydıyla gündemden düşürülünce TOFED, TOF birleşmesi sık, sık gündeme getirilmeye başlandı.
Aslında her iki federasyon arasında resmi bir birleşme olmasa da Karayolu Yolcu Taşımacıları Yüksek İstişare Konseyi kurulmasıyla her iki federasyonların kendi kurumsal kimliklerini koruyarak sektör adına beraber hareket etmelerinin önü açılmıştı.
Bu konseyin düzenlediği Rize ve Diyarbakır toplantılarında sektörün bu konseye olumlu baktığını ve desteklediğini biliyoruz.

Sektörde üst örgütlenmeyle ilgili yapılan çalışmaların çoğumuzu şaşırtacak kadar kısa sürede etkilerini yitirmeleri, alt üst olmaları, yeni, girişim ve örgütlenme çalışmalarına başlandığının dile getirilmesi, bizim sektörümüzde olağan sayılmalı. Sektörün ileri görüşlü akil kişileri sektörün nabzını iyi tuttuklarından istikamet ve çalışmalar hızla yön değişebiliyor.
Demek ki sektör tabanından ve tavanından böyle bir talep var!

Ben bu konuda sektörde sağlam bir örgütlenme isteniyorsa ister federasyon örgütlenme yapısı olsun ilerde kurulacaksa Konfederasyon yapısı olsun örgütlenmenin nasıl olması gerektiği ve konfederasyon kurulmasından neden vaz geçildiğinin üzerinde duracağım.

Önce bir durum tespiti yapalım ve çuvaldızı kendimize batıralım!
Mevcut örgütlenme yapımıza bakıldığında federasyonların örgütlenme yapısının delege sisteminin yanlış olduğu konunun uzmanları tarafından biliniyor.
Derneklerde kurumsal yapı üzerinden örgütlenmeye gidilmesi gerekirken kurumlar ile çalışan kişileri bir aya getiren bir üyelik yapısı oluşturulmuştur. Şirket sahipleri bu dernek yapılarının içinde etkisizleştirilmiştir.
Patronlarda sektör derneklerinden ve Yönetim Kurullarından çekilmişler veya az sayıda kalmışlardır.
Sektörün temsil konusunda en önemli sorunu bence budur.
Dernek ve Federasyon yönetimleri profesyonellerin eline kalmıştır.
Örneğin bir işletmeyi bir kişi temsil etmesi gerekirken o işletmeden onlarca kişi derneklere üye yapılmıştır İşletmeden kastım B,D.F Türü yetki belgeli işletmelerdir.
Olması gereken bir işletmeyi tüzel kişiliği bir kişinin temsil etmesidir. İşletmenin sahibi, Yönetim Kurulu Başkanı veya imza yetkilisi yönetim kurulu üyesi bir kişi olmalıdır.
İşletmeleri temsilen genelde çalışanları üye yapılıyor. Genel Müdür, İşletme Müdürü, Bölge Müdürü, Terminal Müdürü, birden fazla kişi üye yapılmış. Bu kişiler profesyonel insanlar iş değiştirebiliyorlar, sektörden çıkabiliyorlar veya sektörde başka bir işletmeye transfer olabiliyorlar.
İstifa eden yok, sektör değiştirmiş bilgi veren yok. Ölürse haberimiz olursa üyeliği düşürülüyor aksi takdirde üyelikleri her halükarda devam ediyor. Üyelikleri devam ediyor federasyon delegeleri de bu bozuk ve yanlış üyelik sistemi içinde oluşturuluyor.
Derneklerin üyelik şartları değiştirilmelidir.
Öncelikli olarak bir yerden başlanmalı federasyonlara bağlı tüm sektörel derneklerin üye kayıt yapılarını işletme bazında bir temsilci ilkesine göre değiştirmeleri gerekmektedir. Bunun için de gerekiyorsa tüzük değişikliği yapılmalı Olağan veya Olağanüstü Genel Kurullarda karar alarak bu yapıyı oluşturmaları gerekmektedir.
Sektörde yeni kurulacak derneklerin bu ilkeye sadık kalarak üyelik şartlarını belirlemelidirler.
Sektörü temsil edecek güçlü bir Konfederasyonun kurulabilmesi için bu en önemli ölçüttür.
Federasyonların altındaki tüm üye derneklerin örgütlenme yapılarını buna göre düzenlemeleri gerekmektedir.

Dernek tüzüğümüze şunu da ilave edelim şu grubu da alalım çok olsun bizden olsun deniliyor ondan sonra yapı, tatsız tuzsuz bir çorbaya dönüyor.
Aynı dernek çatısı altında birleşen bu grupların birbiriyle ortak menfaatleri olduğu gibi çelişen, hatta çatışan menfaatleri de var!
Bu yapıda bir dernek çatısı altında bir arada olmaları örneğin uluslar arası yolcu taşımacılarının yurtdışı taşımalarla ilgili sorunları, yurtiçi taşımacılarını hiç ilgilendirmiyor.
 F1’cileri de ilgilendirmiyor.
Bunun tam terside düşünülebilir.
Bu işletmelerin torba bir dernek içinde temsil edilmesi sizce doğru mudur?
Bizde bir yanlış var. Ne kadar çok üyemiz varsa, o kadar çok itibarınız var!
Bir dereceye kadar doğrudur. Sektör derneği olmak için önemlidir, ancak şişirilmiş ve suni dernek yapısı içinde bir iki kişi dışında sektör sorunları sıkıntıları kimsenin umurunda olmuyor.
Dernek var, işlevi yok. Sektörün sorunlarını dile getirme fikir üretme ve çözme noktasında hiçbir faaliyeti girişimi yok. Federasyona da üye olmuş, üst temsil yetkisini de vermiş, her şeyi federasyondan ve yönetimlerinden bekliyor. Oysaki federasyonları çalıştıran derneklerdir.

Karayolu Yolcu taşımacılığı sektörü Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından yetki belgesi almış işletmelerden oluştuğundan hareketle yola çıkarsak ve örgütlenmeyi de bu yetki belgeli işletmeleri temel alarak yapılmasının doğru olacağı kanaatindeyim.100 Km altı ve İl içi taşımaları bu örgütlenmenin içinde ve dışında tutulması ayrıca tartışılmalıdır.
Burada sorun il içi taşımacıların çoğunluğu bireysel taşımacıdır meslek odalarına kayıtlıdırlar. Bu nedenle Yetki belgesine sahip olsalar bile bu kesimi örgütlemek ve federasyonlara kayıt edebilmek zor görünmektedir.
Bakanlıktan yetki belgesi almış işletmelerin sayılarına bakıldığında; B1.80 işletme B2,195-  D1,343-  D2,1509- F1, 2392 ve F2,226 Yetki belgeli işletmelerden oluşuyor.
Sektörümüz toplam 4475 İşletmeden oluşmaktadır.D4 Yetki belgeleri bu sayıların dışındadır.
Bu sayılara ilave edilebilecek sektörümüze sözleşmeli taşıt olarak hizmet eden bireysel taşımacılardır.
Bu konuda çok mesai harcamamıza rağmen maalesef bireysel taşımacıları örgütlemekte başarılı olmadık. Örgütlenmelerinin gerekli olduğunu düşündüğümüz işletmelerimizde üst düzey yönetici olarak çalışanların dernekleşmesi gereken ve eksikliliği hissedilen Karayolu Yolcu Taşımacıları Profesyonel Yöneticiler derneği kuruldu önemli bir boşluğu dolduracak düşüncesindeyim..
Tüm bu işletmelerin tamamını mevcut dernekleri ıslah ederek veya yeniden kurarak örgütlediğimizi düşünelim ki bu kolay bir iş değildir hatta mümkün değildir.
Kimse bir derneğe üye olmaya zorlanamaz. Ayrıca yasal bir zorunluluk yoktur.
Tüm işletmeleri bir kişi temsil etmesi üzerinden kurduğumuz derneksel yapı oluşturmak çalışmamız başarılı oldu diyelim toplam üye sayısı 4475 kişidir. Yurt genelinde temsil açısından birinci avantajlı F1 ve F2 Acenteleri olacaktır. 2618 işletmedir.  İkinci avantajlı grup ise B2 ve D2 Türü yetki Belgeli işletmelerdir. Toplam sayıları 1704 işletmedir.
B1 ve D1 Türü işletmelerin toplam sayısı 423 adettir. Şu anda sektörün lokomotifliğini 423 işletme yapmaktadır. Üye derneklerinin Federasyonlara katılması ve delege seçilmesi sistemine göre 25 üye karşılık 1 delege seçilebilmesi yasa gereği olduğundan 4475 Üye durumunda dernekler bağlı oldukları federasyonlara 179 delege seçebilir. Derneklerin en az 3 federasyon delegesi seçilebileceği hükmüne göre bu sayı en fazla 200 Olabilir.

İki yüz toplam delege sayısına sahip 2 federasyon isterse sektörde üçüncü dördüncü federasyonu oluştursunlar, konfederasyon kuramazlar.
Federasyonlar içinde geçerli olan delege sistemi nedeniyle üçe bir oranında delege seçmek zorundadırlar. Konfederasyona bu oranda üye delege seçilmesi zorunluluğu nedeniyle 8 kişi delege seçebilirler.
Sonuç itibariyle Konfederasyonun Yönetim kurulunu dahi oluşturulamaz.
Hadi Karayolu Yolcu Taşımacıları Profesyonel Yöneticiler derneğini, İSTAB ve TÖHOB da Konfederasyona davet ettik, kabul ettiklerini düşünelim Yönetim Kurulların sayısını tamamladık.
Sorun bununla bitmiyor!
Temsil açısından dengeleri korumak lazım!
Burada en önemli sorun böyle bir örgütlenme yapısı zaman ve ekip işidir. Zaman gerektirir.
İkincisi bu sağlam örgütlenme yapısı oluşturulursa gücün elden gideceği en azından paylaşılacağı endişesidir. TOF da TOFED de bu endişeyi açıkça yaşamaktadır.
Endişeye sebep olan bu düşüncede ana fikir mevcut düzenin ve sistemin bozulmamasından yanadır.
Konfederasyon kurulması halinde temsil yetkisinin Konfederasyona geçeceği federasyonların etkisini yitireceğidir.
Bu nedenle Tofed ve Tof,un Tofed çatısı altında birleşmesini gündeme getirmektedirler. Konfederasyon kurulması fikrini geciktirilen veya ötelenmesinin frene basılmasının asıl sebebi budur.
Örgütlenme yapısında değişiklik olması durumunda dengelerin değişeceği hatta lokomotifin değişeceği veya değişebileceği yönünde endişeler vardır.
İşvereni olduğumuz acentelerin sektörde söz sahibi olmaları mümkündür. Hatta iyi örgütlenirlerse bu sayıyla federasyon yönetimleri devralmaları konfederasyon yönetiminde söz sahibi olmaları mümkündür.

Bir başka tehlike ise B2 ve D2 Türü yetki belgeli işletmelerdir.
Bu işletmelerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Tek örgütleri Turizm Taşımacıları Derneği’dir
Kendi içinde çok iyi örgütlenmiş ve üye sistemi işletme üyeliği üzerine kurulmuştur. İşletmeyi dernekte bir kişi temsil edebilmektedir. Yurt çapında örgütlü bir dernektir. Konfederasyon kurulması çalışmalarında, Konfederasyonun kurucu üçüncü federasyonu olması düşünülmüş, fakat sonradan ne düşünüldüyse bu karardan vaz geçilmiştir. Turizm Taşımacıları Federasyonu kurulması için Olağanüstü Genel Kurula gitmiş Kurulması yönünde karar çıkartılamamıştır.
TOF altında faaliyetlerini sürdürme kararı alınmıştır. Turizm taşımacıları Derneğinin bundan sonra tüm mesleki örgütlenmede en önemli dernek olacağı gerçeği aşikârdır.

Tofed ve Tof birleşmesi çalışması sonuçlanırsa. Tofed çatısı altında bileşilirse ne olacağı Yönetim Kurullarının ve genel kurullarda üyelerin ne şekilde tavır alacağı belirsizdir.
Bir federasyonun kendini lav ederek bir başka federasyonla birleşmesi Genel Kurul Kararıyla mümkündür. Ayrıca hukuki bir süreci vardır. Tof’un kapatılarak Tofed çatısı altında birleşilmesi fikrine şahsen ben sıcak bakmıyorum. Birleşme yerine bir süre daha Yüksek İstişare Konseyi altında bu birlikteliğe devam edilmesi, düşüncesindeyim.   Sektör önümüzdeki günlerde çok önemli gelişmelere gebedir. Hızlı tren sistemlerinin devreye girmesiyle yapısal ve sistem değişikliğine uğrayacaktır. Sektörün e bilete geçmesi, ortak bilet satış noktaları, ortak servis oluşturması, ortak projelere başlaması söz konusudur. Bilet satış acentelere ihtiyaç kalmayacaktır. Acentelerin çoğunun kapanması söz konusudur.
Federasyonu kapatın gelin, birleşin, birleşelim demekle olmuyor. Bu kararın alınması, dikte ettirilmesi,  
o kadar kolay değildir. En azından federasyonlara üye derneklere ve yönetim kurulu üyelerine saygısızlık olur.  Konfederasyon Kurulması fikrine her zaman sıcak baktığımı belirtmek isterim. Ancak örgütlenme yapısıyla ilgili sorunlar çözülmeden, Konfederasyon kurmanın sektöre bir fayda sağlamayacağı düşüncesindeyim.
Saygılarımla
Nusret ERTÜRK