D4 Türü Yetki Belgelerinde Geçiş ve Uyum süresiyle alakalı Erteleme
D4 YETKİ BELGELERİNDE ERTELEME
18.12.2012 Tarih 2013/KDGM-07-YOLCU Genelgesinde uyum süresi olarak belirtilen 30.06.2013 Tarihi 30.09.2014 Tarihine kadar uzatıldı.
18.12.2012 Tarih ve 2013 kdgm-07.YOLCU Genelgesinde belirtilen hususlar neydi buna bakmakta fayda vardır
GEÇİŞ SÜRECİ VE GEÇİCİ HÜKÜMLER:
a) İlgi (a) Genelge kapsamında; Bakanlığımız ilgili Bölge Müdürlüklerince, mevcut Y yetki belgesinin D4 yetki belgesiyle değiştirilmesi esnasında, sayısına bakılmaksızın D4 yetki belgesine kaydedilmiş olan Y yetki belgesinde kayıtlı 10 adetten fazla özmal taşıtlar ile sözleşmeli taşıtlar ve resmi plakalı taşıtlar için; geçerlilik süresi 31/12/2012 tarihinden önce biten yetki belgeleri için yetki belgesinin geçerlilik süresinin bitim tarihine kadar, geçerlilik süresi 31/12/2012 tarihinden sonra biten yetki belgeleri için ise 31/12/2012 tarihine kadar geçerli taşıt kartı düzenlenmişti.
D4 yetki belgesi eki taşıt belgesine yukarıdaki geçici/süreli düzenleme çerçevesinde kaydedilerek yetki belgesinin geçerlilik süresine bağlı olarak gerek bitim tarihi 31/12/2012’den önce gerekse bitim tarihi 31/12/2012 olacak şekilde taşıt kartı düzenlenmiş taşıtlar; yenilenme esnasında düşümleri yapılmış olanlar dahil, ilgili yetki belgesi sahiplerinin talep etmeleri halinde 30/06/2013 tarihine kadar geçerli olacak şekilde taşıt belgesine kaydedilir ve taşıt kartı ücreti alınarak taşıt kartı düzenlenir.
19.062013 Tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 2013-KDGM-09 YOLCU Sayılı Genelge ile D4 Türü Yetki,
Belgelerine geçiş süreleriyle alakalı verilen geçiş süresi beklentilerin doğrultusunda 30.Ekim 2014 tarihine üçüncü defa uzatıldı.
Burada anladığımız ertelemenin mahalli seçimler sonrasına ötelendiğidir.
Bakanlığımız ve Genel Müdürlüğümüz yurt genelinde özellikle mahalli idarelerden Belediyelerden büyükşehir olması beklenen İllerde faaliyet gösteren tehditli ve resmi plaka ile taşıma yapan taşımacıların ve kooperatiflerin, taleplerini değerlendirdi ve uyum süresini uzattı diyelim.
Hayırlı olsun!
Bu öteleme uyum sürecine bir katkı sağlayacak mı? Bence sağlayamayacaktır.
İster adına Uyum deyin ister geçiş süresi deyin Taşımacı D4 Yetki belgesine geçmek istemiyor.
Direniyor.
Belediyelerin haricinde en önemli sebep taşımacı D4 Yetki belgesine geçtiği anda rant elden gidiyor.
D4 Yetki belgesinde devir hakkı yok!
Taşımacı haklıdır haksızdır tartışmasına girmeyeceğim.
Daha öncede bu konuda fikrimi yazdım. Ticari Taksi plakası haricinde Plaka tahdidine, tahsisine karşı olduğumu ifade ettim.
Mevcut durumda taşımacının plaka ve hattı para ediyor arz ve talebe göre milyonlara çıkan rakamlar telaffuz ediliyor. Taşımacı hattı devredebiliyor açıkçası taşımacı kendisine kamu tarafından verilen taşıma hattını ve hakkını malı gibi mülkiyeti gibi görüyor.
Müktesep hakkın ilelebet sürdürebileceğini düşünüyor.
Bu hakkı veren iradenin hiçbir şekilde geri alabileceğini kabul etmiyor. Bir başka açıdan taşıma hakkını kendinin sosyal güvencesi olarak görüyor.
Açıkçası direniyor. Baskı uyguluyor sürekli ertelenmesini istiyor. D4 Yetki belgesi almıyor.
En önemli direnç sebebi budur.
İkinci direnç sebebi, yeni büyükşehir belediyesi olacağı ilan edilen İllerde yaşanmaktadır.
Büyükşehir olacak illerde İl içi taşımaların durumu belediyelerin ne gibi kararlar alacağı bilinmiyor,
5216 Sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanununda Büyükşehirlere mücavir alan sınırları içinde her türlü yolcu taşımacılığı faaliyetini düzenleme izin ve müsaade verme belgelendirme hakkını veriyor.
03.06.212 Tarihli ve 28312 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe 6321 Sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılması Hakkındaki Kanun’un “ EK-2-3 Maddesinde İlgili Belediyeden izin veya ruhsat almaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin birinci fıkrada idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca araç her defasında atmış gün süre ile trafikten men edilir “ Kanun hükmünden anlaşılacağı gibi belediyelerin yetkileri arttırılmaktadır.
Burada ilgili kanun hükümlerini yorumladığımızda Bir il Büyükşehir olduğu anda İl mülki sınırlarıyla Belediye mücavir alan sınırları çakışık olması halinde, iliçi taşımalarda tüm yetki büyükşehirlere geçiyor.
Dolayısıyla bu konuda Büyükşehir Belediyeleri UKOME (Ulaşım Koordinasyon Merkezleri)kanalıyla bu hizmetleri yürütecektir.
UKOME lere İl Trafik Komisyonlarından daha fazla görev ve sorumluluklar veriliyor. Ayrıca UKOMELER’İ oluşturan üyelerin büyük çoğunluğu Belediye yetkililerinden oluşuyor. Bu uygulama taşımacı aleyhine oluşan bir durumdur.
Büyükşehir Belediyeleri istedikleri kararları UKOME lerden çıkarabilmeleri mümkündür.
Bu ne anlama geliyor?
Belediyeler il içinde istedikleri güzergâhlarda yolcu taşımacılığı yapabilirler veya bu taşım hatlarını bir bedel ve süre karşılığı işletmecilere satabilirler.
Bu durumu bilen taşımacı, birlik ve kooperatif başkanları üyelerine beklemelerini söylüyor.
Haklı bir gerekçeleri var. Müktesep haklarının korunması.
İstanbul, İzmir, Ankara da il içinde yapılan yolcu taşımalarıyla ilgili uygulamaları gördüğünde duyduğunda taşımacı endişe taşıyor, veya menfaat görüyor bekliyor.
İstanbul’da İl içi şehir içi ticari minibüslerin, taksi ve taksi dolmuşların dışında özel ticari yolcu taşımalarının hatların tamamı özel halk otobüsüne dönüştürüldü Büyükşehir Belediyesi işletme ruhsatına tabi oldu. Hak mağduriyeti yaşanmadı. Hepsi Akbil sistemine dâhil edildiler.
Edilmeyenler de var, araç içi ödeme sistemiyle binilebiliyor, Bu tip hizmet veren taşıtlar belediye denetiminde özel halk, otobüsüne dönüştürüldüler.
Bu durumda olan taşımacıların uyum muyum umurunda değil, Taşımacı faaliyet gösterdiği ilin, Büyükşehir olacağını bildiği için bekleyelim görelim politikasını sürdürüyor.
Ne olacağı belirsiz açık seçik bilgi veren yok. Meslek teşekkülleri meslek odaları konuya son derece ilgisiz ve bilgisiz oldukları taşımacılar tarafından ifade ediliyor.
Taşımacının kafası karışmış durumda.
Tüm yerleşim yerlerinin büyükşehir sınırları içine alınması köylerin ve beldelerin bağlı oldukları ilçelerin mahallesi durumuna getirilmesi yeni bir düzen değişikliği getiriyor.
Büyükşehir olacak illerdeki il içi yolcu taşıma düzeninde değişikliğe gidileceği açıkça görülmektedir.
Büyükşehirlerin taşıma düzeninin tamına kısa sürede müdahil olacağını düşünmekte son derece yanlıştır.
Büyükşehir olan illerde uyum süresi gerekebilir. Burada belki bazı hatlarda minibüsler yerine Midibüs, Otobüs taşımacılığına dönüşümü taşımacıdan istenebilecektir. Büyükşehir Belediyesi kamu hizmeti olarak karlı gördüğü hatlarda Belediye otobüs çalıştırabilir.
Sadece düzenleyici olarak ta kalabilir. Bunu zaman gösterecektir.
Büyükşehir Belediyesine dönüşecek illerde Bu güne kadar D4 Yetki belgesi alan taşımacıların durumu ne olacaktır?
En çok sorulan soru budur.
Müktesep haklarının Bakanlığımız tarafından korunacağı açıkça ifade edilmektedir.
Y Belgesinden D4 Yetki belgesine dönüştürülmesinde Sonradan Büyükşehir Olacağı kabul edilen İllerde sayı itibarıyla küçümsenmeyecek sayıda taşımacı vardır
Yayınlanan genelgelerde Büyükşehir Belediyeleri sınırları içinde bir yerleşim yerinden bir başka yerleşim yeri arasında D4 Yetki Belgesiyle tarifeli ve düzenli seferler yapılabileceği açıkça belirtilmektedir.
100 Km Mesafeli Komşu iller arasında yapılan tarifeli ve düzenli yolcu taşımalarda sınır olan iki ilin Büyükşehir Belediyesi olması durumunda her iki ilin UKOME lerinden izin alınması durumunda bu taşımların yapılabileceği ifade edilmektedir.
Burada açıkça ifade ediyorum Büyükşehir Olacak İllerde faaliyetini sürdüren D4 Türü yetki belgesi sahiplerinin haklarının korunacağı konusunda inancım tamdır.
Ancak Yeni D4 Yetki belgesi almanın artık bu günden sonra, güçleşeceğini hatta bir yasal düzenleme yapılmaması halinde mümkün olmayacağı düşüncesindeyim.
İster adına geçiş süresi deyin ister uyum deyin, bu üç seneyi gecen sürede bu geçişi yapmayan D4 Yetki belgesi almayan belediyeler ve tehditli plaka ile taşıma yapan taşımacılar, bu sürenin sonunda da direneceklerdir. Yeni süre uzatmaları ve iptalini istemeye devam edeceklerdir.
Temel direnç sebebi menfaattir. Siz bu uygulama ile taşımacının menfaatine dokunuyorsunuz.
Sorunun başında belediyelerin kendi resmi plakalı araçları ile belediye mücavir alan içinden dışına veya dışından içine yapılan taşıma hatları sorun teşkil ediyordu. 30 Ekim 2014 Tarihine kadar durumlarını düzeltecekler veya bu tarihe kadar durumlarını düzeltecekler.
Belediye resmi plakalı araçlarıyla yapılan bu taşımalar Aynı hatta çalışan bireysel taşımacıları zora sokuyordu, birincisi serbest rekabetin önüne engel konuyordu.
Örneğin bireysel taşımacının il veya ilçe trafik komisyonlarında belediye otobüsü çalışıyor denilerek arz ve talep dengesi açısından yeterli görülüp yeni hat talepleri kabul edilmiyordu veya araç sayısı yeterli görülüyordu. Taşıma hatlarının serbestleşmesinin ve tekelleşme önlenemiyordu.
Serbest rekabet şartları oluşmuyordu.
Rekabetin olmaması yolcu aleyhine işliyordu burada genelleme yapamayız ancak eski model araçlarla hizmet veriliyor. Nasıl olsa yolcu binmek zorunda başka alternatif yok.
Rekabet şartları oluşmadığı veya hiç olmadığı için zorlayan da denetleyen de yok.
Bu durumda olan belediyelerin birçoğu verilen süreleri kullanmadılar özellikle küçük belde ve ilçe belediyeleri Araçlarını Yetki belgesine kayıt edebilmeleri için Ayrı bir otobüs iktisadi işletmesi kurmaları gerekiyordu buna sıcak bakmadılar dönüşüm gerçekleşmedi verilen süreyi sonuna kadar kullanma yolunu seçtiler. Büyükşehir Belediyesi kapsamına giren köy muhtarlıkları belde ve ilçe belediyeleri ssüreyi sonuna kadar kullanma seçeneğini seçtiler nasıl olsa belediye kapatılacak düşüncesiyle değişim konusunda hiçbir girişimde bulunmadılar.
Burada belediyelerin resmi plakalı araçlarıyla bu taşımayı yapamayacakları hükmü gereği aynı hatta çalışan ve belediyelerle rekabet içinde olan D4 Yetki belgesi almış bireysel taşımacılar, büyük beklenti içine girmişlerdir.
Belediyelerin verilen sürenin sonunda bu hatlardan çıkabileceği beklentisi içindeyken bu erteleme ve ötelemeyle bireysel taşımacıların beklentileri maalesef boşa çıkarılmıştır.
Umarım 2014 yılı içinde tüm bu endişeler giderilir sorunlar çözülür.
Nusret ERTÜRK
T.0.212.6582055-6583210
gsm.0.532.3173386
info@tof.org.tr
